Η κα. Εύα Πετροπούλου-Λιανού είναι μια αρκετά γνωστή συγγραφέας παιδικών βιβλίων για την οποία καμαρώνει η χώρα μας μαζί φυσικά και με μια λίστα άλλων αξιόλογων συναδέλφων της.
Η ίδια δεν θεωρεί τον εαυτό της επιτυχημένη ωστόσο τόσο η ανταπόκριση των μικρών φίλων απέναντι στα βιβλία της, όσο και ο θαυμασμός από τους μεγαλύτερους ομολογούν το αντίθετο. Το Townsedia με χαρά φιλοξενεί την κα Εύα Πετροπούλου-Λιανού η οποία χωρίς κανένα δισταγμό απάντησε στις ερωτήσεις του.
Αρχικά,πιστεύετε πως η ικανότητα συγγραφής είναι επίκτητο χαρακτηριστικό για έναν άνθρωπο; Στη δική σας περίπτωση τι ισχύει;
Η τάση δημιουργίας, η έκφραση γενικότερα είναι ένα επίκτητο χαρακτηριστικό στον άνθρωπο. Με την πάροδο του χρόνου γεννιέται η εμπειρία και το ταλέντο να ανακαλυφθεί από ανθρώπους που έχουν τις ικανότητες να διακρίνουν αυτό το ιδιαίτερο χάρισμα σε ένα άνθρωπο. Εγώ έγραφα από μικρή, από την ηλικία των 8 ετών ακόμη. Άλλα στην έκτη δημοτικού ο δάσκαλός μου είπε στην μητέρα μου, «γράφει πολύ καλές εκθέσεις έχει αχαλίνωτη φαντασία ...» σίγουρα θα ακολουθήσει μια πορεία δημοσιογραφίας ή συγγραφέα» Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε, αλλά έχω δεχθεί την ίδια θετική κριτική από πραγματικά μεγάλους λογοτέχνες, που είχα την τύχη να γνωρίσω στη ζωή μου. Οπότε ναι η συγγραφή προ- υπάρχει και το ταλέντο,όμως χρειάζεται δουλειά, υπομονή και επιμονή για να έρθει το πολυπόθητο αποτέλεσμα . Να γράψεις μια ιστορία που θα αγαπηθεί από τα παιδιά.
Τι είναι αυτό που αγαπάτε περισσότερο στη συγγραφή βιβλίων και ειδικότερα παιδικών;
Είμαι μια παραμυθού, και θεωρώ ότι όντας ένα παιδί με αχαλίνωτη φαντασία, νιώθω πάλι ελεύθερη και ξένοιαστη, όταν γράφω για παιδιά. Εδώ και δέκα χρόνια γράφω για τα παιδιά λέγοντας τους να είναι ο εαυτός τους, να πιστεύουν στα όνειρα τους. Έχω ασχοληθεί και με την ποίηση, αλλά το παιδικό βιβλίο είναι ο τομέας μου, γιατί δεν είναι εύκολο, και πάντα μου άρεσαν οι προκλήσεις. Πιστεύω ότι τα παιδιά είναι αληθινά και μπορούν να σου μάθουν πολλά. Από τις παρουσιάσεις βιβλίων μου σε σχολεία και βιβλιοθήκες, σε πολιτιστικά κέντρα και βιβλιοπωλεία όλα αυτά τα χρόνια, έμαθα ότι τα παιδιά γνωρίζουν και καταλαβαίνουν πιο γρήγορα από τους μεγάλους. Τα παιδιά έχουν θα έλεγα μαγικές ικανότητες και εμείς τους τις χαλάμε ανάμεσα σε μη και σε πρέπει. Αυτό θέλω να κάνω με τα βιβλία μου, να τα αφήσω να ζήσουν όσο πιο πολύ την αθωότητα τους, την παιδικότητα τους και να πιστέψουν βαθιά στους εαυτούς τους και στις δυνάμεις τους.
Για πιο λόγο πρέπει να διαβάζει κανείς;
Για να μαθαίνει όσες πιο πολλές αλήθειες μπορεί. Για να διασκεδάζει, για να εκπαιδεύεται, για να μάθει ακόμη και το άσχημο – που υπάρχει σε αυτή τη ζωή- πάντα εκ του ασφαλούς.
Από το 1994 έως και το 2002 ζήσατε και εργαστήκατε ως δημοσιογράφος στη Γαλλία. Πώς προέκυψε η επιστροφή σας; Είχε να κάνει με την διαφορετικότητα του πολιτισμού και η έκφρασή του μέσα από τα γραπτά ή η συγγραφή είναι παντού ίδια;
Στη ζωή όλα είναι ένας κύκλος. Κάποιοι κύκλοι απλά κλείνουν κι άλλοι ανοίγουν μπροστά μας. Η επιστροφή μου συνέπεσε με κάποια όμορφα και κάποια άσχημα προσωπικά γεγονότα, αυτά κράτησα σε δυο βιβλία που έγραψα κι εξέδωσα μετά από κάποια χρόνια. Η συγγραφή ως γραφή έχει διαφορετική χροιά, στην Γαλλία αλλιώς γράφουμε κι αλλιώς μιλάμε. Έχουν κρατήσει το λογοτεχνικό είδος γραφής στις εφημερίδες τους. Όσο για τον πολιτισμό, χωρίς να φανώ κάπως ακραία, δεν υπάρχει πιο πολιτισμένος λαός όπως ο ελληνικός κι αυτό γιατί έχουμε στην αλφάβητο μας κάποια γράμματα παραπάνω και αυτά μας επιτρέπουν να δημιουργούμε λέξεις, που όταν τις ακούμε ή τις λέμε μας δημιουργούν εικόνες, συναισθήματα, εμπειρίες αλλά και δεσμούς τόσο έντονους, που κανείς δεν μπορεί να διακόψει. π.χ η λέξη φιλοξενία, ή η λέξη αλληλεγγύη ή η λέξη παραμύθι. Είχα τη τύχη να εκδόσω το πρώτο μου βιβλίο στα γαλλικά, η Ζεραλντίν γράφτηκε το 1994 και τελειοποιήθηκε το 2004, γιατί ήταν σκέψεις μου σε στιγμές νοσταλγίας μακρυά από την πατρίδα μου, την έγραψα στα γαλλικά . Κάποια στιγμή αποφάσισα να στείλω το γραφτό μου σ' ένα διαγωνισμό κι έτσι το διάλεξαν μέσα από πολλά χειρόγραφα. Εκδόθηκε από το γαλλικό εκδοτικό οίκο Αμαλτέ, στη Νάντη το 2006. Φυσικά ήμουν πολύ περήφανη και ένα χρόνο αργότερα έκανα δύο παρουσιάσεις σε ένα μικρο βιβλιοπωλείο στο Παρίσι , παρέα με τον καλό μου φίλο και δημοσιογράφο Philip Thebaut –δημοσιογράφος στο Afp. Ήταν από τις πιο μαγικές στιγμές της ζωής μου στο Παρίσι. Εν συνεχεία μετά το θάνατο του διευθυντή της εφημερίδας που εργαζόμουν, αποφάσισα να επιστρέψω πίσω και να ανοίξω ένα νέο κύκλο- παραμυθένιο πλέον αφού από τότε δεν έχω σταματήσει να γράφω ιστορίες .
Σε ένα από τα ποιήματά σας, που δημοσιεύσατε στον προσωπικό σας λογαριασμό στο facebook, αναφέρετε χαρακτηριστικά πως: "Μετά τους τυφώνες πάντα έρχεται ο΄ήλιος...". Όντως συμβαίνει αυτό κατά τη δική σας άποψη;
Εάν δεν υπήρχαν οι τυφώνες, δεν θα εκτιμούσαμε τον ήλιο. Πιστεύω ότι όλα τα άσχημα πράγματα έρχονται επειδή η ζωή θα ήταν βαρετή- αν όλα ήταν τέλεια- και κυρίως θα πρέπει να μάθουμε από τα παθήματα μας. Αλλά πιστεύω πολύ δυνατά και πιστεύω ότι πάντα στο τέλος θα υπάρχει το φως και η θετική έκβαση σε κάποιο γεγονός. Για μένα όλα τα παραμύθια έχουν ένα καλό τέλος.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σύγχρονή ελληνική παιδική λογοτεχνία σε σύγκριση με την αντίστοιχη ξένη; Ποια από τι δύο προτείνετε στους αναγνώστες του Townsedia;
Είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Θα πρότεινα και τις δύο. Η ξένη παιδική λογοτεχνία είναι πολύ μπροστά σε σχέση με τη δική μας. Εκεί προσπαθούν να δώσουν ένα πραγματικό κόσμο στο παιδί με ένα βιβλίο, που θα είναι σε τρεις διαστάσεις ή θα μπορεί να αγγίξει και να παίζει με τον ήρωα σε κάθε σελίδα, η ακόμη δεν θα έχει εικονογράφηση και το παιδί καλείται να δημιουργήσει από μόνο του, το δικό του φανταστικό κόσμο. Φυσικά έχουμε κι εμείς αξιόλογους συγγραφείς και εικονογράφους, όμως υπάρχει κάτι που δεν μου αρέσει , το λεγόμενο πατροπαράδοτο θέμα, το δήθεν εκπαιδευτικό μήνυμα που θέλει να περάσει ο όποιος, το συνηθισμένο μοτίβο του καλού ή του κακού ή το βιβλίο που πουλάει λόγω ενός επιθέτου κι όχι για την πραγματική ιστορία. Όπως και να έχει θα πρότεινα και τα δυο είδη στους αναγνώστες σας, όπως τους αγαπημένους Comtesse de Segur, Ector Malo, Mark Twein κι από Έλληνες Αγγελική Βαρελά, Γιάννη Μπάρτζη, Πηνελόπη Δέλτα, Μενέλαος Λουντέμης.
Στις 9 Οκτωβρίου έκανε πρεμιέρα στο θέατρο White Rabbit το παραμύθι σας "Η Ζεραλντίν και το Ξωτικό της λίμνης". Πώς νιώθετε που ένα γραπτό σας πήρε σάρκα και οστά;
Κάθε φορά που ο δημιουργός βλέπει ένα έργο του να παίρνει την όποια μορφή, είτε σε χαρτί είτε να βλέπει έναν ηθοποιό να ενσαρκώνει έναν ήρωα, νιώθει μια βαθιά χαρά και ικανοποίηση. Είναι σαν τα γεννητούρια ενός νεογνού. Φέτος η θεατρική ομάδα 020, επέλεξαν και διασκεύασαν το βιβλίο μου Η Ζεραλντίν και το ξωτικό της λίμνης. Έχουν κάνει μια θαυμάσια δουλεία, αφού έχουν μετατρέψει όλο το βιβλίο σε μια μουσικοχορευτική παράσταση, διασκευάζοντας ακόμη και τραγούδια του Μανώλη Χιώτη, ευχαριστώ πολύ την μουσικό Θάλεια Παπαδοπούλου, και την Αγγελική Ελευθεράκη για αυτό. Η σκηνοθεσία είναι ενός εξαίρετου ηθοποιού του Θωμά Χαβιανίδη και της Αγγελικής Ελευθεράκη. Έχουν δουλέψει πολύ σκληρά ένα ολόκληρο καλοκαίρι και το αποτέλεσμα είναι κάτι παραπάνω από μαγικό. Υπάρχει η Ζεραλντίν και η Νεράιδα της Λίμνης ένας διπλός ρόλος που τους ενσαρκώνει η Κατερίνα Γεωργούση και η έκπληξη η αφηγήτρια της ομάδας Σοφία Λαμπιδώνη που ενσαρκώνει ένα ρόλο έκπληξη κι αυτή, που δεν θα ήθελα να αποκαλύψω. Ελάτε να δείτε τη Ζεραλντίν κάθε Κυριακή, ώρα 12 μμ σε Ένα υπέροχο χώρο στο Τhe White rabbit – Εξάρχεια .
Συμφωνείτε πως η απόδοση στο σανίδι αλλοιώνει την πρωτότυπη στο χαρτί;
Όχι, στο παιδικό θέατρο. Υπάρχουν βιβλία που αποδόθηκαν πολύ καλύτερα πάνω στο σανίδι από ότι στο χαρτί λόγω της μαγείας της κίνησης και της έκφρασης . Πιστεύω ότι ένας ηθοποιός που ζωντανεύει έναν ήρωα επι σκηνής , θα σκορπίσει περισσότερη μαγεία. Τουλάχιστον στην δική μου περίπτωση τα έργα μου έγιναν ίσως πιο παραμυθένια, μια υπερπαραγωγή- που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από κάποιοι μιούζικαλ- έχω ένα βάτραχο που χορεύει, τραγουδάει και κάνει όνειρα. Έναν παππού που ζωντανεύει και λέει ιστορίες και τραγουδάει κι αυτός. Είμαι πολύ ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα, γιατί πήραν το έργο μου και απλά το έκαναν δικό τους, και το πήγαν ένα βήμα πιο πέρα.
Από τη δική σας οπτική γωνία, στην εποχή που ζούμε, εντοπίζονται νέοι ταλαντούχοι συγγραφείς παιδικών βιβλίων με αξίες;
Υπάρχουν αρκετοί νέοι και ταλαντούχοι συγγραφείς. Προσωπικά μου αρέσει να βοηθάω τους νέους δίνοντας συμβουλές εφόσον μου ζητήσουν κι είμαι χαρούμενη γιατί ήδη τρεις από αυτούς, έχουν εκδώσει βιβλία τους και πάνε πολύ καλά. Πάντα θα βοηθάω τους νέους συγγραφείς επειδή είμαι από τη φύση μου αλτρουίστρια.
Από που προέρχεται το περιεχόμενο των έργων σας;
Από παντού. Είμαι η απόλυτη δημιουργός. Ακόμη κι εσένα μπορώ να σε κάνω ήρωα στον επόμενο βιβλίο μου.
Τα προσωπικά βιώματα των συγγραφέων επηρεάζουν τον τρόπο γραπτής έκφρασης τους;
Ναι, όλα επηρεάζουν ένα συγγραφέα, από ένα χωρισμό, μέχρι κάποιο παιδικό τραύμα. Απλά για μένα, θα ήταν καλύτερα κάποιος που ασχολείται με τη γραφή και δη με το παιδικό βιβλίο, να μην γράφει ότι να ναι. Ας κρατήσουμε τα μίζερα και τα μαύρα προβλήματα μέσα σε ένα πλαίσιο και ας μάθουμε στα παιδιά να είναι δυνατά, να έχουν πίστη στον εαυτό τους και να πιστεύουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν, και ας του δώσουμε αξίες.
Ποιες είναι οι βλέψεις που έχει μια επιτυχημένη συγγραφέας παιδικών βιβλίων, όπως είστε εσείς, για την πορεία της Ελλάδας γενικότερα;
Πετυχημένη;;; Ποια εγώ; Όχι ακόμη, έχω να μάθω πολλά και να γράψω κι άλλα βιβλία ακόμη. Η Ελλάδα δυστυχώς περνάει εδώ και καιρό κρίση ηθικών αξιών . Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα μας ως χώρα, ότι δεν σεβόμαστε, δεν έχουμε κανένα ήθος, καμιά αξιοπρέπεια και κανένα ήρωα που να θέλουμε να του μοιάσουμε και να τον ξεπεράσουμε. Ζούμε στην εποχή της δήθεν κρίσης για κάποιους, στην πλήρη διάλυση μιας μεσαίας τάξης και στην εποχή της τεχνολογίας που αναπτύσσεται σε τέτοιο βαθμό, που τα κινητά και οι υπολογιστές έχουν γίνει οι προτεραιότητες. Έχουμε χάσει την ανθρώπινη επαφή και το μέτρο, δεν είμαι κατά της τεχνολογίας, αλλά κατά της ασυδοσίας και της υπερβολής.
Τέλος, αυτό το διάστημα ετοιμάζετε κάτι καινούριο που θα θέλατε να το μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας;
Ετοιμάζω κάτι καινούριο και θα είναι για παιδιά πιο μεγάλης ηλικίας. Ο νέος μου ήρωας έρχεται με αέρα Ασίας, τον λένε Νογκασικα Σαν κι είναι ένας σαμουράι, κάπως αλλιώτικος από τους άλλους. Ελπίζω να πάνε όλα καλά και να τον έχουμε στα βιβλιοπωλεία πριν τα Χριστούγεννα, τίτλος του βιβλίου Ο Νογκασικα Σαν και οι περιπέτειες του, από τις εκδόσεις Οσελότος. Ευχαριστώ πάντα την εκδότρια μου κα Λένα Παντοπούλου, που πάντα είναι δίπλα μου και με στηρίζει.
Συνέντευξη: Γαβριήλ Χατζηνόπουλος
