Το εμβληματικό έργο του Όσκαρ Ουάιλντ, Dorian Gray, παρουσιάζεται σε μια πρωτοποριακή απόδοση. Ποιες είναι οι διαφορές από το κλασικό έργο με την παράσταση που πρόκειται να απολαύσει το θεατρόφιλο κοινό της Θεσσαλονίκης;
Διάβασα τα έργο το καλοκαίρι και έτσι μου ήρθε η ιδέα. Ζούμε στην εποχή των social media. Εξιδανικεύουμε μία εικόνα ή μία στιγμή και πολλές φορές το κάνουμε για τους άλλους και όχι για εμάς. Η κατάσταση αυτή, που βίωσα και εγώ, μου φάνηκε τρομερά κοινή με την όλη υπόσταση. Τι θα μπορούσε να κάνει δηλαδή ένας Dorian Gray στη σύγχρονη, αλλά και σε μια μεταγενέστερη εποχή... Ένα πάντρεμα αορίστου χρόνου μιας και ουσιαστικά η τέχνη είναι αθάνατη και είναι το μόνο που μένει. Εμείς κάποια στιγμή θα φύγουμε, ενώ η τέχνη όπως για παράδειγμα ένα βιβλίο, ένα τραγούδι, μία παράσταση, μία ταινία θα μείνουν για πάντα. Οπότε μέσα από αυτό το έργο υπάρχει ένας αόριστος χρόνος από διαφορετικές υπάρξεις και χρόνους. Αυτά παντρεύονται και συνθέτουν μία εικόνα που μπορεί να είναι πριν, μπορεί να είναι τώρα ή μπορεί να είναι μετά. Αυτό που είχε ενδιαφέρον για μένα ήταν να παντρέψω την ουσία του σήμερα και των ανθρώπων, οι οποίοι ζούν αυτή την κατάσταση με την τέχνη και με την ευκαιρία αυτή να δείξουμε τον Dorian Gray σε μια διαφορετική εποχή.
Το έργο συνδυάζει τη θεατρική και την κινηματογραφική γλώσσα, μέσα από μια άχρονη σκηνοθετική ματιά. Με ποιον τρόπο επιτυγχάνεται ο συνδυασμός της θεατρικής και κινηματογραφικής γλώσσας επί σκηνής;
Νομίζω πως η τέχνη μπορεί να είναι συγκεκριμένη, αόριστη ή κατευθυνόμενη. Επειδή μου αρέσει πολύ η έκφραση και επειδή υπάρχουν πολλοί μέθοδοι στο να παντρέψεις την εικόνα του κινηματογράφου με αυτή του θεάτρου και τον ήχο επί σκηνής σκέφτηκα ότι μπορεί να υπάρχει ενδιαφέρον στο να παντρέψουμε όλα αυτά τα στοιχεία. Επί σκηνής βλέπεις τον ηθοποιό μπροστά σου, αλλά πίσω του υπάρχει ένα τεράστιο πανί με projector. Το συναίσθημα που βλέπεις από τον ηθοποιό το βλέπεις και μέσα από την προβολή. Η μουσική διαιωνίζει όλο αυτό το συναίσθημα. Θεώρησα ότι θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να το εξετάσουμε αυτό. Σε συγκεκριμένες στιγμές μπορεί να αποδώσει και να έχει μια λειτουργικότητα δυνατότερη από το να το παρακολουθείς από μακριά, γιατί πολλές φορές χάνεις κάποιες στιγμές στο θέατρο. Οι στιγμές αυτές μπορεί να είναι πολύ μικρές αλλαγές, διαφορετικότητας συναισθημάτων, διαφορετικότητας βίας τις οποίες τις έχασε ο θεατής. Μέσα όμως από αυτή την υπερπροβολή θα μπορέσει να τις δει. Θεωρώ ότι με την μορφή που το κάνουμε εμείς είναι πρωτότυπο. Το bar theater δεν το έχουμε δει κάπου αλλού. Οι θεατές μπορούν να έρθουν, να πιουν το ποτό τους, να διασκεδάσουν, να έχουν αυτή τη μορφή ελευθερίας ως κοινό. Και επειδή η παράσταση είναι interactive περνάμε μέσα από το κοινό και τη σύμπραξη. Σίγουρα έχει κάποιο ρίσκο αυτό αλλά πιστεύω πως έχει ενδιαφέρον να το εξετάσει ο θεατής και να έρθει να το δει.
Η παράσταση κάνει πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη και έπειτα θα συνεχίσει τις παραστάσεις στην Αθήνα. Ποιος είναι ο λόγος που αποφασίστηκε να γίνει αυτό;
Είναι η πόλη μου. Εδώ γεννήθηκα. Οπότε δεν θα έβρισκα καλύτερο τρόπο να επιστρέψω. Είμαι 7 χρόνια στην Αμερική και κάνω παραστάσεις, κινηματογράφο, διαφημίσεις. Είναι δύσκολο γιατί τα κάνω όλα μόνος μου. Θεωρώ υποχρέωσή μου να γυρίσω στη Θεσσαλονίκη όπου έχω την στήριξη της οικογένειάς μου και των καλών μου φίλων, να ξεκινήσω από εδώ και μετά να πάω στην Αθήνα. Είναι ιδιαίτερη τιμή για εμένα να παρουσιάσω πρώτα στην πόλη που γεννήθηκα τις επιρροές που έχω από το εξωτερικό. Οι Θεσσαλονικείς είναι ένα έξυπνο κοινό και αν αρέσει το έργο εδώ τότε θα πάει καλά. Μακάρι να έχουμε την υποστήριξή τους, να αγαπήσουν το έργο, να πάει καλά και εδώ και σε άλλες πόλεις.
Ποια είναι τα συναισθήματά σας που θα παίξετε έναν τόσο ιδιόρρυθμο αλλά και θρυλικό χαρακτήρα;
Είμαι εξαιρετικά ενθουσιασμένος διότι έχω την ευκαιρία να είμαι μέρος της ομάδας που δημιουργήσαμε. Όλα ξεκινάνε από την εμπιστοσύνη γενικότερα. Έχω έναν σπουδαίο σκηνοθέτη τον Εμμανουήλ Μανιό, σπουδαίο με όλα τα γράμματα φωτισμένα και κεφαλαία και τον παραγωγό και συμπαραγωγό μου, τον John Kagioulis. Η ευκαιρία είναι ότι δημιουργήθηκε μία ομάδα απόλυτα ευνοϊκή για να γίνει όλο αυτό. Για εμένα η τιμή και η μεγάλη μου στιγμή είναι ότι έχουμε δημιουργήσει μία ομάδα που υποστηρίζει το εγχείρημά μας και αισθάνομαι ασφαλής. Ως Dorian Gray έχω πάρα πολλά κοινά στοιχεία, αλλά διακρίνω και τις διαφορές. Ίσως είναι η στιγμή από θέμα δικής μου ωριμότητας να τα εξετάσω όλα αυτά επί σκηνής. Σίγουρα δεν θα πουλούσα ποτέ τη ψυχή μου στο διάβολο. Εξάλλου έχω άλλα ήθη και σίγουρα διαφορετική κουλτούρα για να κάνω κάτι τέτοιο. Κάποια άλλα στοιχεία όμως που εξετάζονται στην παράσταση είναι κοινά. Το βλέπω ως τρόπο δική μας μικροψυχανάλυσης, το να εξετάζονται αυτά τα σημεία επί σκηνής, μιας και το θέατρο δίνει αυτή την ευκαιρία. Σκεφτόμαστε, εκφραζόμαστε και όλα αυτά έχουν μια επιρροή σε κάποιον, στον ίδιο μας τον εαυτό ή στον άλλον ηθοποιό. Οπότε ίσως μέσα από τον Dorian Gray μπορεί να φιλτραριστούν όλα αυτά.
«Πρόσεχε τι εύχεσαι γιατί μπορεί να γίνει». Εσείς ευχηθήκατε κάτι το οποίο πραγματοποιήθηκε και στην πορεία μετανιώσατε για αυτό;
Ποτέ! Έχω κάνει πράγματα στην ζωή μου που ήταν δική μου επιλογή. Και ας έκανα λάθος. Κάποια λάθη με οδήγησαν κάπου αλλού, με δίδαξαν κάτι και προχώρησα. Έχουμε μία ζωή και κάνουμε επιλογές. Αυτές μπορεί να είναι σωστές ή όχι. Τα πάντα έχουν ένα ρίσκο ή μία θυσία όμως όλα αυτά σε οδηγούν κάπου. Στο τέλος μέσα από τις εμπειρίες σου καταλαβαίνεις αν ο δρόμος σου στέφτηκε από επιτυχία ή αποτυχία.
Ο Dorian Gray ένας νάρκισσος στο έργο. Πόσο νάρκισσος μπορεί να γίνει ένας ηθοποιός αφού συνειδητοποιήσει τον θαυμασμό του κοινού του;
Ο Dorian Gray ως προς ένα μέρος είναι νάρκισσος, στο ότι του άρεσε αυτό που είναι. Έτσι τουλάχιστον το βλέπω εγώ. Όμως το έργο εξετάζει και πολλά άλλα πράγματα και μπαίνει μέσα σε αυτό το ταξίδι. Οπότε δεν μπορώ να απαντήσω μεμονωμένα για το νάρκισσος. Πολλοί άνθρωποι, ίσως και όλοι, μπορεί να είναι σε ένα μικρό ποσοστό μέσα τους νάρκισσοι. Να κοιτάζεις τον εαυτό σου στον καθρέπτη και να λες τι όμορφος! Δεν ευχηθήκαμε ποτέ να είμαστε άσχημοι.
Ωστόσο παρατηρείται όταν υπάρχει θαυμασμός το να γίνει κανείς νάρκισσος είναι πιο εύκολο. Με αυτή τη λογική πόσο εύκολο είναι ένας ηθοποιός, που τον θαυμάζει το κοινό του, να μπει στο "τρυπάκι" να γίνει νάρκισσος;
Μπορεί να γίνει και το αντίστροφο, από αυτό που είπατε, και όλο αυτό να γίνει εχθρός του. Εγώ ήμουν τυχερός γιατί έζησα με τον Κώστα Βουτσά και έμαθα από πολύ μικρός τι σημαίνει ηθοποιός, αρέσκεια και σταρ. Το ότι κάποιος είναι σταρ, να πρέπει να ικανοποιήσει και να γίνει αυτή η αρέσκεια που οι άλλοι θέλουν. Χάνεις ουσιαστικά τον εαυτό σου μέσα σε όλο αυτό. Άλλωστε δεν είναι απόλυτο. Το ότι κάποιος σου λέει ότι είσαι όμορφος ή ότι είσαι ο καλύτερος ηθοποιός του κόσμου δεν σημαίνει ότι ισχύει. Τουλάχιστον εγώ δεν το εκλαμβάνω με αυτόν τον τρόπο.
Έχει δηλαδή να κάνει με τον χαρακτήρα του...
Ναι, έχει να κάνει με τον χαρακτήρα και με την αυτογνωσία γιατί εκεί ορίζεις και διαχωρίζεις τις κριτικές που σου γίνονται, είτε αυτές είναι καλές ή κακές. Μπορεί όντως, ως γνωστό πρόσωπο, να πέσεις σε αυτό το σφάλμα και να μπεις στη διαδικασία να ικανοποιήσεις αυτά που λένε για εσένα, τα οποία δεν ισχύουν όμως. Να είσαι αληθινός και μετά να τα φιλτράρεις και να πεις έχω αυτό και εκείνο και το άλλο...
Έχει δηλαδή να κάνει με τον χαρακτήρα του...
Ναι, έχει να κάνει με τον χαρακτήρα και με την αυτογνωσία γιατί εκεί ορίζεις και διαχωρίζεις τις κριτικές που σου γίνονται, είτε αυτές είναι καλές ή κακές. Μπορεί όντως, ως γνωστό πρόσωπο, να πέσεις σε αυτό το σφάλμα και να μπεις στη διαδικασία να ικανοποιήσεις αυτά που λένε για εσένα, τα οποία δεν ισχύουν όμως. Να είσαι αληθινός και μετά να τα φιλτράρεις και να πεις έχω αυτό και εκείνο και το άλλο...
Σε προηγούμενη συνέντευξή σας δηλώσατε ότι έχετε υπάρξει νάρκισσος. Πως «επαναφέρατε» τον εαυτό σας σε... φυσιολογικά επίπεδα;
Είναι λίγο περίεργο όλο αυτό. Είναι δύσκολο να ξεπεραστούν πολλά στοιχεία που βγήκαν στην επιφάνεια και το ότι έχεις υπάρξει για εποχές. Νομίζω ότι είναι δύσκολο να μην είναι νάρκισσος ένας ηθοποιός. Αν κάποιος ηθοποιός ισχυρίζεται ότι δεν είναι νάρκισσος ή ότι πιστεύει πως δεν θα αρέσει ψεύδεται. Έχει να κάνει με τη φύση του επαγγέλματος. Με τον τρόπο έκφρασης. Κάνεις κάτι για να σε αποδεχτεί κάποιος άλλος. Δεν το κάνεις για να το αποδεχτείς μόνο εσύ. Σίγουρα πρέπει να αποδεχτείς ότι παίζεις κάποιον ρόλο. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να έχεις την αρέσκεια του κοινού ή να έχεις την δική σου αρέσκεια ότι το κάνεις καλά. Οπότε το να είσαι νάρκισσος είναι μία εξήγηση.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι παράσταση έχει αρκετά στοιχεία νέας τεχνολογίας που είναι περισσότερο κατανοητά σε νεότερες ηλικίες. Το κοινό που απευθύνεται είναι περισσότερο νέοι άνθρωποι ή μπορούν να την παρακολουθήσουν και θεατές μεγαλύτερης ηλικίας;
Αυτό θα το δείξει το έργο. Μπορεί όντως να είναι μία παράσταση που να έχει νεανικό κοινό. Σίγουρα αυτό το κοινό μας ενδιαφέρει από τη στιγμή που και εγώ ανήκω σε αυτό και κάνω κάτι που θα ήθελα να δω. Το έργο φιλτράρεται μέσα από τη δική μας οπτική γωνία και αυτό μπορεί να έχει ενδιαφέρον για όλες τις ηλικίες. Σίγουρα δεν απευθύνεται μόνο σε νεανικές ηλικίες. Όλοι μας πρέπει να κοιταχτούμε λίγο στον καθρέφτη και ειδικά τη σήμερον ημέρα. Όλα ξεκινάνε από τη σκέψη μας, από το τι λέμε και από το τι βλέπουμε. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η αλλαγή μπορεί να ξεκινήσει από τον πολιτικό ή από μια ομάδα ανθρώπων. Εγώ πιστεύω ότι μπορεί να ξεκινήσει από κάποιον που έχει μια ιδέα, ένα όραμα.
Το έργο είναι ένας ύμνος στη διαφορετικότητα που γίνεται η προσωπική μας αντανάκλαση. Σε ποια διαφορετικότητα αναφέρεται η παράσταση;
Το θέμα είναι ότι υπάρχουν κάποιες επιρροές από διάφορα concepts τα οποία είτε υπάρχουν στο εξωτερικό είτε τα σκεφτήκαμε εμείς ως ομάδα. Η αίσθηση της διαφορετικότητας έχει να κάνει με τη ζωή μας και με το σύμπαν γενικά. Υπάρχει ένα είδος μετενσάρκωσης, το οποίο εξελίσσεται μέχρι αυτή τη στιγμή που ζούμε, αλλά υπάρχουν και κάποιες παράλληλες ζωές. Δηλαδή το πριν και το μετά. Στον Dorian Gray, η διαφορετικότητα αυτή έχει να κάνει με το ότι μπορεί να βλέπεις κάτι το οποίο είναι σημερινό, αλλά ο ήρωας αυτός μπορεί να είναι πολύ πριν της χρονολογίας που έχουμε. Αυτή τη συνθήκη ήθελα να την εξετάσω σκηνικά και ως ομάδα θελήσαμε να δούμε τι θα βγει από αυτό. Και εμείς ουσιαστικά κάνουμε κάτι που δεν ξέρουμε πως θα το εκλάβει ο κόσμος.
Το πορτρέτο στο έργο του Όσκαρ Ουάιλντ συμβολίζει τη συνείδηση του Dorian Gray. Πεπεισμένος ότι εφόσον καταστρέψει το πορτρέτο του θα έρθει και η κάθαρση της συνείδησής του, μπήγει ένα μαχαίρι σε αυτό με αποτέλεσμα να σκοτώσει τον εαυτό του. Αν κατάλαβα καλά, το δικό σας ανέβασμα αναφέρεται σε μία σύγχρονη εικονική πραγματικότητα. Ποιο μπορεί να είναι το τέλος του έργου;
Στη δική μας παράσταση δεν το ξέρεις το τέλος. Δεν έχει καμία σχέση με το βιβλίο. Σίγουρα είναι διαφορετικό.
Όπως αναφέραμε και νωρίτερα η παράσταση μετά τη Θεσσαλονίκη θα συνεχιστεί στην Αθήνα. Υπάρχουν και άλλα μελλοντικά σχέδια που μπορείτε να αποκαλύψετε;
Σχεδιάζουμε η βάση της παράστασης να πάει και στο εξωτερικό και να κάνουμε περιοδεία σε διάφορα μέρη ανά την Ελλάδα. Σίγουρα όμως θα καταλήξει στο εξωτερικό. Έχει τα φώτα και τις βλέψεις. Ήθελα να ξεκινήσει από την Ελλάδα με Έλληνες σκηνοθέτες, με ελληνική παραγωγή και με τεχνικά στοιχεία. Έχουμε σπουδαίους καλλιτέχνες απλώς δεν τους αξιοποιούμε σωστά. Έχοντας την εμπειρία από την Αμερική πιστεύω ότι μπορώ να το υποστηρίξω σωστά έξω. Αν ανέβει στην Αμερική έργο ίσως αλλάξουν οι ηθοποιοί, αλλά η βάση θα παραμείνει η ίδια, με σκηνοθέτη τον Εμμανουήλ Μανιό, με μουσική του Θοδωρή Τριανταφύλλου και με φωτισμό και φωτογραφία από τον Άγγελο Παπαδόπουλο.
Συνέντευξη: Μαρία Γούσιου, Έρη Χρηστοφορίδου
Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση: Dorian Gray