Μία παράσταση διαφορετική από τις άλλες, μία σκηνοθέτιδα διαφορετική από τους άλλους. Η Κλαίρη Χριστοπούλου έρχεται με τους συνεργάτες της στο Θέατρο Άνετον, για να δώσει δύναμη στο είδος θεάτρου "πολιτική σάτιρα", μέσα από την παράσταση "Γκλόρυ Νταίηζ" (πρεμιέρα στις 15/3/19). Σε μία κοινωνία που φαίνεται να αποπολιτικοποιείται ολοένα και περισσότερο, μιλήσαμε μαζί της για την Ιστορία, το Ναζισμό και την Τέχνη. Παρακάτω θα βρείτε τι είπαμε!
Σκηνοθετείτε τη θεατρική παράσταση "Γκλόρυ Νταίηζ" που ανεβαίνει στο θέατρο Άνετον. Θα θέλατε να μας περιγράψετε την ιστορία του έργου;
Το "Γκλόρυ Νταίηζ" είναι μια σπονδυλωτή παράσταση που αποτελείται από μικρές αυτόνομες σκηνές. Πρόκειται λοιπόν, για πολλές μικρές ιστορίες που συνθέτουν, άλλοτε με χιούμορ και άλλοτε με σκληρότητα, εικόνες από τη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Επί σκηνής, θα δούμε κωμικές στιγμές που καθρεφτίζουν την ανία μιας γερασμένης αστικής τάξης, μια ψηφιακή συνέντευξη εξ' αποστάσεως, έναν διαφορετικό εθνικό ύμνο και άλλα πολλά στιγμιότυπα, που ακροβατούν ανάμεσα στο γελοίο και το τραγικό.
Πιστεύετε ότι το ελληνικό κοινό είναι εξοικειωμένο με το είδος της πολιτικής σάτιρας, δεδομένης της αποπολιτικοποίησης του τα τελευταία χρόνια;
Θα έλεγα με βεβαιότητα ναι. Πολιτική σάτιρα υπάρχει, αν και συχνά χρησιμοποιείται εφησυχαστικά, ως ασφαλής τρόπος εκτόνωσης του κοινού. Το "Γκλόρυ Νταίηζ" επιχειρεί να προσεγγίσει την επικαιρότητα με αποστασιοποιητικούς μηχανισμούς που ερεθίζουν την κριτική ικανότητα του θεατή. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους μας ενέπνευσε το γερμανικό καμπαρέ.
Το θεατρικό έργο είναι καρπός της συγγραφής του Αλέξανδρου Κυπριώτη. Απολαύσατε τη διαδικασία δραματοποίησης του βιβλίου;
Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για δραματοποίηση κάποιου βιβλίου, αλλά για συνεργασία συγγραφέα και σκηνοθέτη, με στόχο τη συγκεκριμένη παράσταση. Πρόκειται για μία αμφίδρομη συνεργασία, κατά την οποία η γραφή τροφοδοτεί την πρόβα και η πρόβα επιστρέφει, με τη σειρά της, το υλικό στον συγγραφέα. Επιπλέον, κάποιες σκηνές του έργου αποτελούν προϊόν αυτοσχεδιασμού των ηθοποιών.
Στην αρχή της δημοκρατίας της Βαϊμάρης, δολοφονήθηκε η Ρόζα Λούξεμπουργκ. Διακρίνετε ομοιότητες μεταξύ αυτού του περιστατικού και της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα;
Οι φασιστικές δολοφονικές επιθέσεις είναι ένα από τα κοινά σημεία των δύο εποχών. Όπως και στη Γερμανία του μεσοπολέμου, έτσι και σήμερα, οι φασιστικές οργανώσεις χρησιμοποιούνται ως στρατιωτικό σκέλος του κεφαλαίου ενάντια στην εργατική τάξη. Η μεσαία τάξη, την εποχή της δημοκρατίας της Βαϊμάρης, επέλεξε να στηρίξει το ναζιστικό κόμμα για να εναντιωθεί στην "κομμουνιστική απειλή", με ολέθρια αποτελέσματα. Σήμερα, η κοινωνία μας εκφασίζεται, βαδίζει στον ίδιο δρόμο, χωρίς να διδάσκεται από το παρελθόν.
Από το 2010 που δημιουργήθηκε η ομάδα "Άνθρωπος στη Θάλασσα", της οποίας είμαι ιδρυτικό μέλος, υπάρχει ένας σταθερός πυρήνας ανθρώπων που δουλεύουν με κοινό στόχο, αλλά και πολλοί νέοι συνεργάτες, διαφορετικοί σε κάθε παραγωγή της ομάδας. Σε κάθε περίπτωση, η επικοινωνία δε θεωρείται ποτέ δεδομένη, αλλά καλούμαστε να την τροφοδοτούμε καθημερινά, αφού οι ανθρώπινες σχέσεις είναι αδύνατον να παγιωθούν και βρίσκονται διαρκώς σε μια δυναμική ισορροπία.
Με αφορμή τη γιορτή της γυναίκας την προηγούμενη εβδομάδα, εσείς έχετε συναντήσει δυσκολίες στην επαγγελματική σας καριέρα λόγω του φύλου σας; Αν ναι, τι είδους και εάν θέλετε περιγράψτε μας μία.
Ναι, φυσικά έχω συναντήσει. Έχω δεχτεί κι εγώ, όπως οι περισσότερες γυναίκες, σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας μου. Επίσης, ως ηθοποιός, συνάντησα πολλές δυσκολίες, όταν έγινα μητέρα. Στο χώρο του θεάτρου διαπίστωσα ότι η μητρότητα αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα και σπανίως υποστηρίζεται.
Στο Δελτίο Τύπου της παράστασης αναφέρεται: "Όταν ακούς τον ύμνο τον νιώθεις"; Τι συμβολίζει για εσάς αυτή η (ρητορική άραγε) ερώτηση, και εν τέλει, όταν εσείς ακούτε τον ύμνο, τον νιώθετε;
Η ερώτηση αυτή για μένα συμπυκνώνει σε μια φράση την ψυχολογία του όχλου. Ο ύμνος, "της ομάδας, του κόμματος, ο εθνικός" λειτουργεί ως συλλογικό ανάφορο, που απευθύνεται στο συναίσθημα και υπερβαίνει την ατομική λογική. Αντιστρέφοντας την ερώτηση, θα πω, αν σήμερα γραφόταν ένας ύμνος, τι ακριβώς θα υμνούσε; Για ποια πράγματα είμαστε περήφανοι ως λαός; Έχουμε συλλογική ταυτότητα; Και σε ποιους μύθους βασιζόμαστε για να την κατασκευάσουμε;
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούμε ότι όλο και περισσότερες χώρες εκτός της Ελλάδας, όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία, οι Η.Π.Α., αναπτύσσουν εθνικιστικές τάσεις. Το "Γκλόρυ Νταίηζ" θίγει το φαινόμενο αυτό του εκφασισμού της κοινωνίας, ασκώντας παράλληλα κριτική "στους καλλιτέχνες που σαρκάζουν την πραγματικότητα από τη θέση του περιθωρίου, ενώ την ίδια στιγμή υποφέρουν, αποτελώντας μέρος της". Προσωπικά, εσείς πιστεύετε ότι η Τέχνη είναι "ικανή" να αλλάξει το πολιτικό γίγνεσθαι;
Θα έλεγα ότι η θέση του καλλιτέχνη στην παράστασή μας, είναι περισσότερο αντικείμενο έρευνας, παρά κριτικής. Αναφέρομαι πάντα στον περιθωριακό καλλιτέχνη - σαλτιμπάγκο και στον διπλό ρόλο του, ως μέρος της πραγματικότητας και ταυτόχρονα ως πρόσωπο του περιθωρίου. Η Τέχνη μπορεί να διευρύνει την αντίληψη, να προσφέρει πολλαπλές οπτικές θέασης του κόσμου και αυτό οπωσδήποτε της δίνει δύναμη. Απόδειξη γι' αυτό, είναι ότι στα ολοκληρωτικά καθεστώτα, οι πρώτοι που διώκονται είναι οι καλλιτέχνες.
Κλείνοντας, θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας τα μελλοντικά σας σχέδια;
Προς το παρόν, η ενέργεια και η σκέψη μου είναι αφιερωμένες στο "Γκλόρυ Νταίηζ", που σε λίγες μέρες ανοίγει τις πόρτες του στο κοινό.
Σύνταξη: ΣΤΕΛΛΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΔΟΥ
Για περισσότερες πληροφορίες ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο: "Γκλόρυ Νταίηζ" από την ομάδα ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ στο Θέατρο Άνετον
