Πριν από λίγο διάστημα, παρακολούθησα στο Θέατρο «Αυλαία» την παράσταση «Εκτός Ύλης reloaded», με τον εξαιρετικό Γεράσιμο Σκιαδαρέση, σε κείμενο του βραβευμένου συγγραφέα Κώστα Λεϊμονή και σκηνοθεσία της χαρισματικής Κωνσταντίνας Νικολαΐδη. Ομολογώ πως ήθελα να περιμένω αρκετά προτού μοιραστώ τις σκέψεις μου, να «χωνέψω» αρκετά το έργο και την δυναμική του. Όχι ότι ήταν δύσπεπτα, κάθε άλλο. Η ωμή αλήθεια που εκλύθηκε ενώπιον μας λειτούργησε σαν εξαγνιστικό φως, σαν να ακούστηκε από τα βάθη των ωκεανών μια φωνή ειλικρινής μα αρχικά πνιγμένη, μία σπίθα στο έρεβος, ένας φάρος στη μαινόμενη θύελλα.
Το «Εκτός Ύλης» είναι ένας καθηλωτικός μονόλογος που ερμηνεύτηκε από τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση για πρώτη φορά το μακρινό πλέον 2016. Δύο χρόνια αργότερα, η παταγώδης επιτυχία του άνοιξε την πόρτα μέχρι και του Ελληνικού Κοινοβουλίου, με την παράσταση να παίζεται μπροστά στους βουλευτές της τότε κυβέρνησης, στην Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Πέντε χρόνια μετά το τελευταίο ανέβασμα του έργου, ο συγγραφέας αποφάσισε να εμπλουτίσει το κείμενο με όλες τις πρόσφατες εξελίξεις που συγκλόνισαν την Ελλάδα, για εύλογη -δυστυχώς- αιτία, με το θεατρικό κείμενο να ονομάζεται πια «Εκτός Ύλης reloaded».
Η πλοκή αφορά έναν ανώνυμο Έλληνα Υπουργό, ο οποίος αποφασίζει να παραιτηθεί από το αξίωμα του, έχοντας υποστεί μια αρκετά θεμιτή κρίση συνείδησης. Τη τελευταία του ημέρα ως ακόμη ένας, ένας από «εκείνους», ένας εκ των τριακοσίων, λαμβάνει τη γενναία απόφαση να εκφωνήσει τον τελευταίο του λόγο και να μιλήσει όπως δεν μίλησε ποτέ κανείς. Όντας πλέον ανεξάρτητος, ανεπηρέαστος από οποιοδήποτε κόμμα, τοποθετεί στο στόχαστρο του τη γενικότερη διαφθορά και «πυροβολεί» αδιακρίτως προς πάσα κατεύθυνση. Παρά τους όποιους χλευασμούς και τις μομφές που δέχεται από ένα ασυνείδητο, σχεδόν αδιάφορο ακροατήριο, μέλη του οποίου δεν διστάζουν να εξέλθουν της αιθούσης κατά τη διάρκεια της παθιασμένης ομιλίας, εκείνος συνεχίζει ακάθεκτος, σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, που λέει και ο Καβάφης. «Τρέχαμε να επικαλεστούμε ότι θα χυθεί άπλετο φως σε μια χώρα που χύνεται άπλετο αίμα», δήλωσε κάποια στιγμή από το βήμα της Βουλής. Μιας Βουλής άβουλης. Ανήμπορης να δεχτεί τα εγκληματικά της λάθη, το ασήκωτο μερίδιο ευθύνης που της αναλογούσε.
Ο δυναμισμός που εξέπεμπε το κείμενο του Κώστα Λεϊμονή με το ανεπιτήδευτο, χειμαρρώδες ύφος του, εν συναρτήσει με το χαρακτηριστικό ταλέντο του Γεράσιμου Σκιαδαρέση να μιλά απευθείας στη ψυχή των θεατών, δημιούργησε μια ατμόσφαιρα ιδιαίτερα ηλεκτρισμένη. Σε αυτό βοήθησε και το εντυπωσιακότατο σκηνικό, ένα κατασκεύασμα διόλου ευκαταφρόνητου μεγέθους για να προσομοιάσει το βήμα και τα έδρανα του Προεδρείου πίσω του. Αυξομειώνοντας τη φωνή του ακριβώς εκεί που έπρεπε και με τον τρόπο που έπρεπε, ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης μεταμόρφωσε έναν ούτως ή άλλως ενδιαφέροντα μονόλογο σε εκρηκτική απολογία. Τις περισσότερες φορές, μια απολογία φέρει το ίδιον της μεταμέλειας, μια ενέργεια που εν προκειμένω υπήρχε, συμπορευόμενη όμως και από ένα δριμύ «κατηγορώ», δίχως ο λόγος να μετατρέπεται σε αφόρητα καταγγελτικός. Όποια αλήθεια έπρεπε να ειπωθεί εδώ και χρόνια, ειπώθηκε, χωρίς περιστροφές.
Για άλλη μια φορά, εξαίρω την κατάθεση ψυχής τόσο του συγγραφέα, όσο και του ηθοποιού. Και ο κεντρικός ήρωας, αλλά και οι θεατές κατέφθασαν με άδεια χέρια στην αίθουσα, αλλά αποχώρησαν με γεμάτη καρδιά. Αυτό είναι κάτι που σπάνια συμβαίνει πλέον, πόσω μάλλον σε ποιοτικές θεατρικές παραστάσεις. Η φωνή όλων μας βρήκε και δανείστηκε ένα σώμα που απαλλάχτηκε από κάθε φόβο και τόλμησε να μιλήσει, να αντισταθεί, να στείλει ένα απαραίτητο, ηχηρό μήνυμα ελπίδας. Το αντίστοιχο σώμα βρήκε επιτέλους ένα ευγενές ακροατήριο, ευήκοα ώτα, μάτια που λαμπύριζαν από κάθαρση, στο άκουσμα όλων όσων θάψαμε βαθιά μέσα μας. Ως άνθρωπος που πάντοτε πασχίζει να βρει κάπου καταχωνιασμένη μια ελπίδα, έστω και λίγη, έστω κι όταν όλα μοιάζουν χαμένα, κρατάω βαθιά χαραγμένη στον νου μου μια από τις τελευταίες φράσεις του έργου:
«Η ελπίδα μας είναι σαν την Χημεία. Ξεκινά τη στιγμή που ένα άτομο πλησιάζει ένα άλλο…»
Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΕΡΤΣΙΔΗΣ
Για να διαβάσετε τη συνέντευξη με τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο: Γεράσιμος Σκιαδαρέσης: Έχουμε υποστεί "ευνουχισμό" κάθε ελπίδας
Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο: "Εκτός Ύλης reloaded" με τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση στο θέατρο Αυλαία