«Όταν χαμήλωσε ο ουρανός» του Μιχαήλ Άνθη
Μονή Λαζαριστών – Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ)
Ή αλλιώς: Όταν όλα κι όλοι συνεργάζονται και συντελούν σε ένα άρτιο αποτέλεσμα!
Η παράσταση «Όταν χαμήλωσε ο ουρανός» του Μιχαήλ Άνθη, που παρουσιάζεται στη Μονή Λαζαριστών από το Κ.Θ.Β.Ε., αποτελεί μια δυναμική και βαθιά ανθρώπινη καταγραφή των συνεπειών του πολέμου. Με τη διαλεκτική παρουσίαση των δύο πλευρών, η παράσταση αναδεικνύει τα τραγικά αποτελέσματα της σύγκρουσης Ισραηλινών και Παλαιστινίων, μεταφέροντας το κοινό σε ένα σκηνικό που αγγίζει την καρδιά. Η σκηνοθεσία του Γιώργου Κιουρτσίδη, οι συγκλονιστικές ερμηνείες και το εξαιρετικό σκηνικό συνθέτουν μια παράσταση που κρατά την ένταση και την συγκίνηση από την αρχή ως το τέλος.
Το Κείμενο – Μιχαήλ Άνθης: Από την αρχή της παράστασης, γίνεται φανερό πως το κείμενο δεν είναι απλώς καλογραμμένο — είναι αποτέλεσμα μελέτης, σεβασμού και βαθιάς γνώσης. Ο συγγραφέας έχει ερευνήσει την περιοχή, τα ονόματα, τις συνήθειες των ανθρώπων, τα βιώματα. Αυτό όμως που κάνει το έργο να ξεχωρίζει είναι η διαλεκτική του δομή: παρουσιάζει τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών με τέτοιο τρόπο ώστε κάθε μία να μοιάζει δικαιωμένη όταν εξιστορεί τα δικά της τραύματα.
Στόχος του συγγραφέα δεν είναι να πάρει θέση, αλλά να αναδείξει τη φρίκη του πολέμου, ανεξαρτήτως στρατοπέδου. Και το καταφέρνει απόλυτα, ακόμα και μέσα από στιγμές πικρού χιούμορ, που λειτουργούν λυτρωτικά και τονίζουν την ανθρώπινη διάσταση της τραγωδίας. Ένα εξαιρετικό κείμενο - σκληρό, βαθύ, ανθρώπινο.
Σκηνοθεσία – Γιώργος Κιουρτσίδης: Η σκηνοθεσία σεβάστηκε πλήρως το κείμενο και το ανέδειξε με έναν τρόπο σχεδόν κινηματογραφικό. Δύο ήρωες εγκλωβισμένοι στα ερείπια σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του έργου — και όμως, ποτέ δεν νιώθεις στασιμότητα. Υπάρχει ένας εσωτερικός ρυθμός που σε κρατά διαρκώς παρόν, σχεδόν αιχμάλωτο.
Οι τοποθετήσεις των ηθοποιών, η διαχείριση του χώρου και του φωτός, μετατρέπουν το θεατρικό κάδρο σε διαδοχικά πλάνα. Οι εναλλαγές μοιάζουν με κοντινά κινηματογραφικά cut, όπου ο κάθε χαρακτήρας παίρνει τον δικό του χρόνο και βάρος. Και έπειτα, εκείνη η λεπτομέρεια — το πέλμα του στρατιώτη που κρέμεται, σαν να κρατιέται από ένα νεύρο έτοιμο να σπάσει, ή το χάδι του Παλαιστίνιου σε έναν λίθο από το σπίτι του... Σκηνοθετικές πινελιές που σε καθηλώνουν.
Οι Ερμηνείες
Νίκος Νικολάου (Γιουσέφ): Η εμπειρία και η θεατρική του γνώση είναι ολοφάνερες. Με εσωτερικότητα, πάθος και ευαισθησία, ζωντανεύει έναν χαρακτήρα που κουβαλά τη συλλογική μνήμη της προσφυγιάς. Το χάδι του στον λίθο γίνεται σύμβολο — σπιτιού, ρίζας, πατρίδας. Θυμίζει κάποιον προπάτορα, όχι μόνο ενός λαού αλλά μιας ολόκληρης εποχής. Κρατά με ακρίβεια τον σαρκασμό και την πικρία που του αναλογεί.
Δημήτρης Σιακάρας (Ντορόν): Από την πρώτη σκηνή, δίνει ένα σωματικό σχόλιο που σε καθηλώνει: η συνεχής, ανεπαίσθητη κίνηση του πέλματος. Μια πράξη πειθαρχίας και συγκέντρωσης που δεν περνά απαρατήρητη. Μέσα από αυτό το μικρό, επαναλαμβανόμενο μοτίβο, ξεδιπλώνεται μια ολόκληρη ψυχική κατάσταση. Και όταν αφήνει την στολή και γίνεται Άνθρωπος, η συγκίνηση κορυφώνεται.
Μάρα Μαλγαρινού (Αΐσα): Μια συγκλονιστική ερμηνεία, έστω κι αν τη βλέπουμε μόνο μέσα από το βίντεο. Με κοντινά πλάνα (gros plan), παίζει κυρίως με τα μάτια, την έκφραση και την ανάσα. Και μόνο το χέρι της που ξεπροβάλλει από τα ερείπια φτάνει για να πει μια ολόκληρη ιστορία. Δεν παίζει με το σώμα· παίζει με την ψυχή της. Μια εμφάνιση δύσκολη και τεχνικά απαιτητική, αλλά γεμάτη συναίσθημα και ακρίβεια.
Σκηνικά & Κοστούμια – Άννα Μαρία Αγγελίδου: Το σκηνικό από μόνο του είναι εμπειρία. Μπαίνοντας στην αίθουσα, μεταφέρεσαι αμέσως σε έναν τόπο καταστροφής – αλλά και επιβίωσης. Είναι από τα πιο ζωντανά, εύγλωττα και επιδραστικά σκηνικά που έχουμε δει. Τα κοστούμια, απλά και συμβολικά, υπηρέτησαν απόλυτα τη δράση και τους χαρακτήρες.
Φωτισμοί – Γιάννης Τούμπας: Ο φωτισμός λειτουργεί υπόγεια, διακριτικά, αλλά ουσιαστικά. Δεν υπάρχει ίχνος υπερβολής· όλα είναι προσεγμένα, εστιασμένα, με μια εσωτερική σκοτεινότητα που φωτίζει ό,τι πραγματικά έχει σημασία.
Ήχος & Μουσική – Ανδρέας-Άγγελος Καρανικόλας: Η μουσική δεν γίνεται ποτέ φανερή· δεν «προστίθεται», υπάρχει μαζί με το έργο, σαν αναπόσπαστο κομμάτι του. Αυτό συμβαίνει όταν πίσω από τη μουσική κρύβεται ένας πολύπλευρος δημιουργός που τα κάνει όλα: επιμέλεια ήχου, βοηθός σκηνοθέτη, τεχνική υποστήριξη. Ένας άνθρωπος-πολλαπλό εργαλείο, παρών παντού.
Εν κατακλείδι: Όταν χαμήλωσε ο ουρανός, είδαμε θέατρο επί γης. Ένα έργο με λόγο, ρυθμό, άποψη, αίσθηση και ψυχή.
📅 Τελευταίες παραστάσεις έως την Κυριακή 4 Μαΐου!
Γράφει ο Κωνσταντίνος Ραβνιωτόπουλος
